Đất đai vẫn chiếm nguồn thu lớn trong ngân sách

Từ đầu năm 2021 đến nay, dù dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng lớn đến tình hình sản xuất, kinh doanh, nhưng đất đai vẫn giúp cho tỉnh có nguồn thu lớn từ tiền sử dụng đất, cho thuê mặt đất, mặt nước, lệ phí trước bạ... Điều này chứng tỏ đất đai ở Đồng Nai ngày càng có giá, song cũng có nhiều ý kiến cho rằng đây là điều “lo nhiều hơn vui”.   

Văn phòng Một cửa H.Cẩm Mỹ luôn có nhiều người đến chuyển nhượng đất đai (ảnh chụp vào tháng 4-2021). Ảnh: H.GIANG

Theo UBND tỉnh, 5 tháng đầu năm 2021, nguồn thu từ đất đai đã đóng góp cho ngân sách nhà nước trên 5,2 ngàn tỷ đồng, tăng khá cao so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, đất đai đóng góp hơn 15% trong tổng thu ngân sách của tỉnh.

* Thu nhiều từ sử dụng đất

Những năm gần đây, đất đai đã mang đến nguồn thu lớn cho tỉnh và mỗi năm đều vượt kế hoạch. Nguồn tiền thu được từ đất đai đã được tỉnh, các địa phương đầu tư cho các công trình, dự án về hạ tầng kỹ thuật để góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Lĩnh vực đất đai đem lại 5-6 khoản thu khác nhau nhưng lĩnh vực mang lại nguồn thu nhiều nhất là tiền sử dụng đất; tiếp đến là tiền thuê mặt đất, mặt nước và lệ phí trước bạ.

Kế hoạch năm 2021, Đồng Nai thu tiền sử dụng đất khoảng 2 ngàn tỷ đồng, nhưng đến hết tháng 5-2021, đã thu được hơn 3,6 ngàn tỷ đồng, vượt 181% so với kế hoạch năm. Trong đó, riêng tháng 5-2021, tỉnh thu tiền sử dụng đất hơn 955 tỷ đồng.

Chủ tịch UBND H.Cẩm Mỹ Huỳnh Tấn Thìn cho biết: “Từ đầu năm đến nay, việc chuyển nhượng, chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn huyện diễn ra khá sôi động nên nguồn thu từ sử dụng đất, lệ phí trước bạ tăng cao hơn nhiều so với những năm trước. Nguồn thu từ đất đai đã đóng góp lớn cho thu ngân sách của huyện, những khoản thu từ đất đai vượt kế hoạch sẽ được để lại cho địa phương tái đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật”.

Theo dự tính của tỉnh, trong năm 2021, nguồn thu từ đất đai đạt khoảng 4.360 tỷ đồng, nhưng đến hết tháng 5 đã thu được gần 5,2 ngàn tỷ đồng, vượt kế hoạch hơn 800 tỷ đồng. Đất đai cho nguồn thu nhiều nên từ đầu năm đến nay, tỉnh chưa đưa ra đấu giá các khu đất lớn tại các địa phương.

Phó giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Huỳnh Văn Lĩnh cho hay: “Trong gần 6 tháng đầu năm nay, tỉnh mới đưa ra đấu giá 3 khu đất có giá trị nhỏ, còn những khu đất lớn dự tính cuối quý III-2021 mới đưa ra đấu giá. Năm nay, nguồn thu từ đất đai khá tốt nên tỉnh đợi điều chỉnh, phê duyệt xong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện giai đoạn 2021-2030 mới đưa ra đấu giá. Như vậy, nhà đầu tư đấu giá được các khu đất lớn sẽ thuận lợi hơn trong việc triển khai các dự án đã được quy hoạch chi tiết”.

* Chỉ nên xem là nguồn thu hỗ trợ

Khoảng 3-4 năm trở lại đây, nguồn thu từ đất đai mỗi năm đều vượt dự toán là do Đồng Nai triển khai nhiều dự án hạ tầng giao thông lớn của quốc gia, vùng, tỉnh. Các dự án này đã giúp cho thị trường bất động sản của Đồng Nai “nóng” lên, doanh nghiệp (DN) đến tỉnh thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, sang nhượng đất đai nhiều hơn. Bên cạnh đó, nhà đầu tư nhỏ lẻ trong và ngoài tỉnh cũng đổ tiền vào sang nhượng đất đai ở nhiều địa phương, góp phần tăng nguồn thu cho thuê đất, lệ phí trước bạ, tiền sử dụng đất. Tuy nhiên, nguồn thu từ đất đai cao không có tác động nhiều đến phát triển bền vững của các địa phương.

Các tuyến đường  liên huyện, liên xã của H.Cẩm Mỹ giá đất khu vực hai bên tăng rất cao.

Theo bà Vũ Thị Minh Châu, Chủ tịch UBND H.Trảng Bom, đất đai đóng góp một phần vào thu ngân sách của địa phương, nhưng nguồn thu này không ổn định. Nếu nguồn thu từ hoạt động sản xuất, kinh doanh đạt cao mới thật sự tốt cho phát triển kinh tế của địa phương về lâu dài.

Gần 3 năm nay, Đồng Nai đấu giá một số khu đất lớn thu về trên 6 ngàn tỷ đồng. Khả năng trong dịp cuối năm 2021 và những năm tiếp theo, tỉnh sẽ tiếp tục đưa ra đấu giá nhiều khu đất lớn để có thêm nguồn vốn đầu tư các công trình hạ tầng giao thông quan trọng của tỉnh, địa phương. Vì vậy, nguồn thu từ đất có thể mỗi năm sẽ tăng hàng ngàn tỷ đồng. Về lâu dài, việc đấu giá đất để có nguồn thu lớn đầu tư các công trình hạ tầng giao thông không phải là giải pháp hay cho phát triển kinh tế bền vững. Tuy nhiên, trong tình hình nguồn vốn ngân sách nhà nước có hạn, nhu cầu đầu tư các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh nhiều thì đây là một giải pháp có thể gỡ khó về vốn mà nhiều tỉnh, thành phải thực hiện.

Cục trưởng Cục Thống kê Đồng Nai Trần Quốc Tuấn chia sẻ: “Nguồn thu từ đất đai chỉ mang tính hỗ trợ là chính, chỉ khi thu từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh của các DN, cơ sở và hộ gia đình, cá nhân cao mới tốt. Vì đó mới là nguồn thu bền vững, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ổn định, tạo ra việc làm và thu nhập cho nhiều người lao động”.

Thực tế, đất đai cho nguồn thu lớn từ lệ phí trước bạ sẽ lo nhiều hơn mừng, bởi đây là dấu hiệu của đất đai đang “sốt” lên.  Người dân mua bán đất đai nhiều nhưng chỉ mang tính đầu tư có lời sẽ bán lại, dẫn đến tình trạng không chú trọng đầu tư phát triển sản xuất trên thửa đất hoặc mua rồi để đó không ở. Bên cạnh đó, đất đai chuyển nhượng nhiều dẫn đến “sốt” giá đất, giá bị đẩy lên cao khiến các địa phương rất khó khăn trong thu hút các dự án đầu tư trên nhiều lĩnh vực, đồng thời sẽ gặp khó khăn trong thu hồi đất để thực hiện các dự án.

Hương Giang (BĐN)