Xây dựng hạ tầng cụm công nghiệp: Vẫn khó thu hút đầu tư

Để bổ trợ cho các khu công nghiệp, những năm qua, Đồng Nai đẩy mạnh việc thu hút đầu tư xây dựng hạ tầng cụm công nghiệp (CCN). Dù đã có chính sách hỗ trợ kinh phí từ Nhà nước, song kết quả thu được hiện vẫn còn chưa cao.

Chi phí đầu tư lớn, hạ tầng Cụm công nghiệp Thạnh Phú - Thiện Tân (H.Vĩnh Cửu) vẫn chưa được hoàn thiện dù tỷ lệ lấp đầy diện tích rất cao. Ảnh: V.Gia

Điều này gây khó khăn cho mục tiêu sắp xếp lại cơ sở sản xuất trên địa bàn tỉnh, nhất là cơ sở có quy mô vừa và nhỏ vào cụm quy hoạch để phát triển quy củ, đồng bộ hơn.

* Hàng chục CCN chờ được đầu tư

Theo Sở Công thương, Đồng Nai đang triển khai đầu tư 27 CCN (trong đó 1 cụm đề xuất loại bỏ) với tổng diện tích gần 1,5 ngàn ha. Đến nay, mới có 4 CCN hoàn thành hạ tầng kỹ thuật là: CCN gốm sứ Tân Hạnh (TP.Biên Hòa), CCN Phú Cường (H.Định Quán), CCN Hố Nai 3 (H.Trảng Bom), CCN Phú Thạnh - Vĩnh Thanh (H.Nhơn Trạch). Còn lại, các CCN đang trong quá trình hoàn tất hồ sơ, thủ tục đầu tư, bồi thường giải phóng mặt bằng.

Thực tế, hiện mới có 4 CCN được đầu tư hạ tầng cơ bản đồng bộ. Nhiều CCN dù có doanh nghiệp (DN) hoạt động nhưng chưa được đầu tư xây dựng hạ tầng; nhiều CCN khác dù đã có quy hoạch nhưng do vướng công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) nhiều năm nên vẫn chưa hoàn thành. Nguyên nhân là thủ tục đầu tư xây dựng CCN rất phức tạp, trong khi các thủ tục, chính sách hỗ trợ đầu tư và phát triển CCN lại chưa phát huy hiệu quả. Một số CCN có một phần diện tích là đất lúa, đất rừng, đất công do nhà nước quản lý, một số khác lại vướng đất cao su. Ngoài ra, cơ sở hạ tầng kết nối đến các CCN còn thiếu, vị trí quy hoạch CCN cũng chưa hấp dẫn, do đó triển vọng để nhanh chóng hoàn thành xây dựng CCN là rất khó.

Ông Nguyễn Trí Phương, Phó giám đốc Sở Công thương cho rằng, thu hút DN đầu tư vào xây dựng hạ tầng CCN hiện khó khăn do các nhà đầu tư chưa mặn mà, vì diện tích nhỏ, chỉ từ 30-75ha. Một số khu vực quy hoạch CCN đã có một số nhà máy sản xuất hiện hữu, khi hoàn tất hạ tầng, chủ đầu tư chỉ còn lại diện tích đất để cho thuê rất ít, lợi nhuận thấp. Giá đất tăng cao, tiền bồi thường bị đẩy lên khiến chi phí đầu tư cũng tăng. Trong khi đó, phần hỗ trợ 20 tỷ đồng mỗi CCN của nhà nước để làm động lực thu hút cũng rất hạn hữu vì số tiền đầu tư vào mỗi cụm lên tới hàng trăm tỷ đồng, nhất là trong thời buổi giá đất tăng như hiện nay.

* Tiếp tục vận động DN đóng góp tiền làm hạ tầng

Cùng với nỗ lực thu hút DN đầu tư mới, tại một số CCN đang đầu tư xây dựng hạ tầng và đã có DN thứ cấp hoạt động từ trước lại nảy sinh vướng mắc là: một số DN trong đó chưa đồng ý đóng góp kinh phí để xây dựng hạ tầng. 

Cụ thể như CCN Thạnh Phú - Thiện Tân ở H.Vĩnh Cửu có diện tích hơn 96,6ha, chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án huyện, được định hướng thu hút đầu tư ưu tiên các ngành công nghiệp nhẹ, ít ô nhiễm môi trường.

Tháng 3-2019, UBND tỉnh đã ban hành điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2.000, đồng thời UBND huyện chỉ đạo Ban Quản lý dự án huyện xây dựng phân kỳ (trước mắt là xây dựng 2 tuyến đường D1 và D3) để thực hiện đầu tư hạ tầng nhằm giảm chi phí đóng góp cho DN.

Theo đó, giai đoạn 1 (năm 2019-2020) sẽ thực hiện đầu tư tuyến đường trục chính D1 của CNN (đầu tư theo hiện trạng) khoảng 43,6 tỷ đồng. Giai đoạn 2 hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật đường giao thông D2, D3, D4; san nền và thoát nước mưa; hệ thống cấp nước; thoát nước thải và vệ sinh môi trường; hệ thống cấp điện; hệ thống thông tin liên lạc… khoảng 136 tỷ đồng.

CCN này hiện có 42 DN đăng ký diện tích 73,35/76,95ha đất công nghiệp, đạt tỷ lệ 95,32%, hầu như đã lấp đầy toàn bộ diện tích đất công nghiệp. Thời gian qua, huyện đã làm việc với các DN trong cụm để thảo luận, thống nhất đóng góp kinh phí đầu tư hạ tầng và được hầu hết các DN tham dự đồng thuận. Tuy nhiên, do tổng kinh phí đầu tư hạ tầng rất lớn (khoảng 180 tỷ đồng), huyện chưa thể bố trí đầu tư hạ tầng. Trong khi đó, việc đóng góp kinh phí để đầu tư hạ tầng của các DN trong cụm gặp khó khăn, đặc biệt là do ảnh hưởng của dịch Covid-19 trong 2 năm trở lại đây.

Tương tự, CCN Phú Thạnh - Vĩnh Thanh có diện tích 87,3ha, chủ đầu tư là Trung tâm Dịch vụ đô thị H.Nhơn Trạch, có 32 dự án đăng ký đầu tư, trong đó 16 dự án đã đi vào hoạt động. CCN này đã cơ bản hoàn thiện hạ tầng và cũng gặp vướng mắc là còn 4 DN đến nay vẫn chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính như các đơn vị khác, gây khó khăn cho việc tiếp tục huy động vốn để hoàn thiện những hạng mục còn lại (hệ thống chiếu sáng, cây xanh, vỉa hè).

Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tại cuộc họp bàn về phát triển hạ tầng CCN trên địa bàn Đồng Nai ngày 26-5, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng yêu cầu các địa phương phối hợp Sở Công thương nỗ lực kêu gọi DN vào đầu tư các CCN đã quy hoạch. Một số cụm đang vướng mặt bằng thì sớm hoàn thiện, nhất là các CCN được coi là trọng điểm phục vụ cho chế biến nông sản cũng như sắp xếp, di dời cơ sở sản xuất ra khỏi khu dân cư. Riêng các CCN có vướng mắc liên quan đến hồ sơ, thủ tục và các quy định pháp luật, quy định bộ, ngành…, nếu cần thiết lãnh đạo tỉnh sẽ làm việc riêng để tháo gỡ vướng mắc.

Đối với các CCN đã đi vào hoạt động nhưng có DN hoạt động từ trước đó, lãnh đạo tỉnh giao các địa phương tiếp tục làm việc, thống nhất và vận động những DN này đồng thuận với chính sách đưa ra. Đây vừa là trách nhiệm của DN đối với sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung, vừa là đảm bảo sự công bằng cho các DN trong mỗi cụm.

Văn Gia (BĐN)